Robotik rehabilitasyon, gelişmiş teknolojiye sahip cihazlarla gerçekleştirilen, hastaların hareket yeteneğini geliştirmeyi amaçlayan modern bir fizyoterapi yöntemidir. Özellikle nörolojik ve ortopedik rehabilitasyonda yaygın olarak kullanılır. Ancak her tedavi yönteminde olduğu gibi, robotik rehabilitasyonun da uygulanmasının uygun olmadığı durumlar vardır.
Fizik Tedavi İstanbul Merkezi olarak, bu yöntemi sadece doğru hastalarda ve güvenli koşullarda uyguluyoruz. Peki, robotik rehabilitasyon hangi durumlarda kullanılamaz?
Robotik Rehabilitasyonun Tanımı ve Önemi
Robotik rehabilitasyon, sensörler, bilgisayar yazılımları ve mekanik sistemler aracılığıyla hastanın hareketlerini destekleyen veya yönlendiren cihazlarla yapılan tedavidir.
- Avantajları: Tekrarlı, doğru ve güvenli hareket; objektif veri takibi; motivasyon artırıcı görsel geri bildirim.
- Kullanım alanları: İnme, omurilik yaralanmaları, Parkinson, Multiple Skleroz, ortopedik cerrahi sonrası, kas güçsüzlükleri, yürüme bozuklukları.
Her ne kadar oldukça etkili bir yöntem olsa da bazı durumlarda uygulanması riskli ya da kontrendike olabilir.
Robotik Rehabilitasyonun Kullanılamayacağı Durumlar
Aşağıdaki durumlarda robotik rehabilitasyon uygulanması genellikle önerilmez veya öncesinde mutlaka doktor onayı alınması gerekir.
a) Ciddi Kardiyovasküler Sorunlar
Kalp yetmezliği, kontrolsüz hipertansiyon, yakın zamanda geçirilmiş kalp krizi veya ciddi ritim bozuklukları olan hastalarda robotik rehabilitasyon riskli olabilir.
Çünkü bu cihazlarla yapılan egzersizler, kalp atım hızını artırarak kardiyovasküler sistemi zorlayabilir.
b) İleri Düzey Osteoporoz
İleri derecede kemik erimesi olan hastalarda, robotik cihazların uyguladığı tekrarlı yüklenmeler kırık riskini artırabilir. Bu nedenle kemik yoğunluğu çok düşük olan hastalarda öncelikle kemik sağlığı desteklenmeli, ardından uygun yükleme ile tedavi planlanmalıdır.
c) Açık Yara, Enfeksiyon veya Cilt Sorunları
Robotik cihazların temas ettiği bölgelerde açık yara, bası yarası, cilt enfeksiyonu ya da ciddi dermatolojik sorun varsa cihazın kullanılması sakıncalıdır. Bu durumda öncelikle cilt sağlığı düzeltilmeli, ardından rehabilitasyona geçilmelidir.
d) Ameliyat Sonrası Erken Dönem
Ortopedik cerrahi sonrası doku iyileşmesi tamamlanmadan robotik rehabilitasyona başlanması, dikiş hattında açılma, implant yerinden oynaması veya eklemde hasara yol açabilir.
Bu nedenle cerrahın belirlediği güvenli süre tamamlanmadan cihaz desteği kullanılmaz.
e) Kontrolsüz Nörolojik Durumlar
Epilepsi nöbetleri kontrol altında olmayan, ani kasılmalar yaşayan veya bilinç durumu stabil olmayan hastalarda robotik cihaz kullanımı güvenli değildir. Bu tip durumlar cihaz içinde beklenmedik hareketlere ve yaralanmalara sebep olabilir.
f) Şiddetli Spastisite veya Kontraktür
Kaslarda aşırı sertlik (spastisite) veya eklemde kalıcı kısalık (kontraktür) olan hastalarda, cihazın uygulanması zorlaşabilir. Önce manuel terapi, germe ve medikal tedavi ile kas tonusu azaltılmalı, ardından robotik rehabilitasyon düşünülmelidir.
g) Ciddi Ortopedik Travmaların Erken Dönemi
Kırık, çıkık veya bağ yaralanmalarının henüz iyileşmediği dönemde cihaz kullanımı ek yaralanma riski taşır. Öncelikle stabilize edici tedaviler tamamlanmalı, sonra kontrollü rehabilitasyona geçilmelidir.
Robotik Rehabilitasyon Öncesi Değerlendirme Süreci
Fizik Tedavi İstanbul Merkezi olarak, her hastayı robotik rehabilitasyona başlamadan önce detaylı bir değerlendirmeden geçiriyoruz. Bu süreçte:
- Tıbbi öykü (geçmiş hastalıklar, ameliyatlar, ilaç kullanımı) incelenir.
- Fizik muayene ile kas gücü, eklem hareket açıklığı, denge ve koordinasyon değerlendirilir.
- Gerekirse görüntüleme (röntgen, MR) ve laboratuvar testleri yapılır.
- Kardiyoloji, ortopedi veya nöroloji gibi ilgili branşlardan onay alınır.
Bu titiz değerlendirme, hem tedavinin etkinliğini hem de güvenliğini artırır.
Robotik Rehabilitasyonun Yanlış Kullanımının Olası Riskleri
Yanlış hasta seçimi veya uygun olmayan dönemde robotik cihaz kullanımı şu riskleri doğurabilir:
- Eklem veya kas yaralanmaları
- Ağrıda artış
- Cerrahi bölgede hasar
- Cilt tahrişi veya yaralanması
- Kardiyovasküler komplikasyonlar
Bu nedenle mutlaka uzman fizyoterapist ve doktor gözetiminde uygulanmalıdır.
Robotik Rehabilitasyona Alternatif Yöntemler
Robotik rehabilitasyonun uygulanamadığı durumlarda, farklı fizyoterapi yöntemleri devreye girebilir:
- Manuel terapi (mobilizasyon, manipülasyon)
- Fonksiyonel egzersizler
- Elektroterapi (TENS, ultrason, lazer)
- Denge-koordinasyon çalışmaları
- Klasik yürüme eğitimi
Bu yöntemlerle hastanın fonksiyonel kapasitesi korunur ve ilerleyen dönemde robotik rehabilitasyona geçiş kolaylaşır.
Uygun Olmayan Durumlarda Sürece Hazırlık
Eğer hasta mevcut durumu nedeniyle robotik rehabilitasyona hemen başlayamıyorsa, süreç şu şekilde planlanır:
- Öncelikle risk faktörleri azaltılır (örneğin kemik erimesi için ilaç tedavisi, spastisite kontrolü).
- Kas gücü ve eklem hareket açıklığı klasik yöntemlerle artırılır.
- Genel dayanıklılık basit aerobik egzersizlerle geliştirilir.
- Son olarak robotik cihaz uyumu testi yapılır ve uygun zamanda tedaviye başlanır.
Sonuç olarak,
Robotik rehabilitasyon, doğru hastada uygulandığında son derece etkili ve güvenli bir tedavi yöntemidir. Ancak her yöntem gibi, bazı durumlarda kullanılması sakıncalıdır. Bu nedenle mutlaka uzman değerlendirmesi ve hekim onayı ile başlanmalıdır.
Fizik Tedavi İstanbul Merkezi olarak amacımız, hastalarımıza en uygun ve güvenli tedavi yolunu sunarak en iyi sonuçları elde etmektir.
Detaylı bilgi ve randevu işlemleri için web sitemiz veya telefon numaramız aracılığı ile bizlere ulaşabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz.