Parkinson hastalığı, beyindeki dopamin seviyelerindeki sorunlar sebebiyle ortaya çıkan ilerleyici bir nörolojik bozukluktur. Günümüzde henüz kesin bir tedavisi olmayan parkinson için fizyoterapi oldukça büyük önem taşır. Fizik tedavi ve rehabilitasyon ile hastalık tedavi edilemese de semptomları yavaşlatılır ve kişinin günlük yaşamdaki bağımsızlığı arttırılır. Bu yazımızda size parkinson ve parkinson hastalığında fizyoterapi ve rehabilitasyonu anlatacağız.

Parkinson Hastalığı Nedir?

Parkinson, beyindeki dopamin üreten hücrelerin zarar görmesi ve kaybı ile ortaya çıkan; titreme, denge kaybı, yürüyüş bozukluğu, hareketlerde yavaşlama gibi belirtiler gösteren ilerleyici bir nörolojik hastalıktır. Hastalığın bir tedavisi bulunmasa da fizyoterapi ve rehabilitasyon ile semptomları yavaşlatılabilmektedir.

Parkinson ve Belirtileri

Parkinson hastalığı temel olarak titreme ve motor kontrol bozuklukları görülen bir hastalık olmakla beraber diğer belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Dinlenme sırasında görülen titreme (tremor)
• Hareketlerde yavaşlama
• Kaslarda sertlik  
• Denge ve koordinasyon problemleri
• Yürüyüş problemleri
• Adımlarda ve yazıda küçülme
• İnce motor becerilerde zorluklar
• Maske yüz denilen ifadesiz surat 
• Postür sorunları (öne eğik postür)

Parkinson Neden Olur?

Parkinson hastalığı beyindeki dopamin üreten hücrelerin zarar görmesi ve dopamin seviyesindeki bozukluklar sebebiyle ortaya çıkar.

Parkinson ve Evreleri

Parkinson 5 evrede incelenmektedir. Evreleri ise şöyle sıralayabiliriz:

• Evre 1: İlk evredir ve belirtiler hafiftir. Hafif titremeler ve yürüyüşe bozulmalar görülebilir.
• Evre 2: Gözle görülür fark ortaya çıkabilir, hastanın titremesi daha belirgindir.
• Evre 3:  Belirtiler oldukça belirgindir, postür bozulmaya başlar, denge ve yürüyüş bozuklukları görülür.
• Evre 4: Hastanın yürümesi oldukça zorlaşır ve hastalığın ileri evresidir. Titremeler azalsa da hastalığın diğer belirtileri yoğun bir şekilde görülebilir. Günlük yaşamda bağımsızlık azalır.
• Evre 5: Hastanın bağımsızlığı yoktur, tekerlekli sandalye kullanımına ihtiyaç doğabilir. 

Parkinson’da Tanı 

Parkinson’da tanı için hekim tarafından yapılan fiziki ve nörolojik muayene oldukça önemlidir. Çoğu zaman teşhis muayene ile koyulabilirken MR gibi görüntüleme yöntemlerinden de yardım alınabilmektedir. Aynı zamanda son yıllarda ortaya çıkan DAT-Scan yöntemi ile de genç yaşlarda bile parkinson tanısı koyulabilmektedir.

Parkinson’da Fizyoterapinin Önemi

Parkinson tam olarak tedavisi olmayan ilerleyici bir hastalıktır. Bu nedenle semptomların yavaşlatılabilmesi ve hafifletilmesi için fizyoterapi ve rehabilitasyon gereklidir. İşte fizyoterapinin sağladığı bazı faydalar:

• Kas sertliğini azaltır ve hareket açıklığını artırır.
• Postür ve dengeyi iyileştirir.
• Günlük yaşam aktivitelerini kolaylaştırır.
• Yürüme hızı ve koordinasyonu artırır.
• Düşme riskini azaltır.

Parkinson’da Kullanılan Tedavi Yöntemleri

1. Egzersiz Programları: Her parkinson hastasının süreci farklıdır bu sebeple her hastanın egzersiz programı da farklıdır. Merkezimizde her hasta için bireysel egzersiz programları oluşturuyoruz. Bu egzersizlerden bazıları şöyledir:

• Germe Egzersizleri: Kas sertliğini azaltmak için kullanılır.
• Denge ve Koordinasyon Çalışmaları: Yürüme ve düşme riskini önlemek amacıyla yapılır.
• Aerobik Egzersizler: Kardiyovasküler sistemi destekleyerek genel dayanıklılığı artırır.
• Fonksiyonel Egzersizler: Günlük yaşam aktivitelerine yönelik hareketleri içerir.

2. Robotik Rehabilitasyon: Robotik rehabilitasyon ile geleneksel fizik tedavi yöntemlerinden daha hızlı bir tedavi ve daha fazla tekrar sayısı sağlanabilir. Ayrıca daha kontrollü ve tekrarlı hareket imkanı sağlar.

3. Postür Tedavisi: Parkinson hastalarında sıklıkla görülen postür bozuklukları, fizyoterapiyle düzeltilebilir. Doğru duruş pozisyonları, kasların dengeli çalışmasını sağlar ve ağrıyı azaltır.

4. Solunum Terapisi: İlerlemiş Parkinson hastalarında solunum problemleri sıkça görülür. Solunum terapisi ile akciğer kapasitesi artırılarak nefes alıp verme kolaylaştırılır.

5. Yürüme ve Denge Eğitimi: Parkinson hastalarının yürüyüş sırasında karşılaştıkları zorlukları gidermek ve dengeyi geliştirmek için uygulanan özel eğitimlerdir. Fizyoterapist eşliğinde yapılan bu çalışmalar, düşme riskini önemli ölçüde azaltır.

Parkinson Hastaları İçin Günlük Yaşam Önerileri

Fizyoterapi tedavilerinin yanı sıra, günlük yaşamda bazı alışkanlıkları benimsemek Parkinson hastalarının bağımsızlıklarını artırabilir. Bu alışkanlıklardan bazıları şöyle sıralanabilir:

1. Hareketli Yaşamı Benimsemek: Düzenli yürüyüş, yoga veya hafif egzersizlerle hareket kabiliyetinizi koruyun.
2. Dengeli Beslenme: Beyin sağlığını desteklemek için omega-3 yağ asitleri, antioksidanlar ve protein açısından zengin bir diyet tercih edin.
3. Uyku Düzeni: Yeterli uyku, hem fiziksel hem de zihinsel sağlığınız için önemlidir.
4. Düşme Önleyici Önlemler Alın: Evinizde kaygan zeminlerden kaçının, koridorları düzenli tutun ve tutunma aparatları kullanın. Ergonomik düzenlemeleri unutmayın

Sonuç olarak,

Parkinson hastalığı, doğru tedavi ve destekle yönetilebilir bir durumdur. Fizik Tedavi İstanbul Merkezi olarak, Parkinson hastalarının hareket kabiliyetlerini artırmak, günlük yaşamlarını kolaylaştırmak ve bağımsızlıklarını desteklemek için en etkili tedavi yöntemlerini sunuyoruz. Eğer siz de Parkinson hastalığı ile mücadele ediyorsanız, merkezimizde sunulan modern tedavi seçenekleri hakkında bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Unutmayın, sağlığınız için her zaman sizin yanınızdayız!

SIKÇA SORULABİLECEK SORULAR

1. Parkinson’un kaç evresi vardır ?

-Parkinson 5 evrede incelenmektedir. Evreleri ise şöyle sıralayabiliriz:

• Evre 1: İlk evredir ve belirtiler hafiftir. Hafif titremeler ve yürüyüşe bozulmalar görülebilir.
• Evre 2: Gözle görülür fark ortaya çıkabilir, hastanın titremesi daha belirgindir.
• Evre 3:  Belirtiler oldukça belirgindir, postür bozulmaya başlar, denge ve yürüyüş bozuklukları görülür.
• Evre 4: Hastanın yürümesi oldukça zorlaşır ve hastalığın ileri evresidir. Titremeler azalsa da hastalığın diğer belirtileri yoğun bir şekilde görülebilir. Günlük yaşamda bağımsızlık azalır.
• Evre 5: Hastanın bağımsızlığı yoktur, tekerlekli sandalye kullanımına ihtiyaç doğabilir. 

2) Parkinson iyileşir mi ?

-Hayır ne yazık ki Parkinson iyileşebilen bir hastalık değildir. Ancak düzenli bir tedavi ile hastalığı semptomlarını azaltmak ve hafifletmek mümkündür.

3) Parkinson kalıtımsal mıdır ?

-Parkinsonun kalıtımsal bir hastalık olduğu söylenemez. Ancak genetik bir yatkınlık olduğu düşünülmektedir.