Gelişen teknolojilerle birlikte robotik rehabilitasyon, felç ve nörolojik hastalıklarda tedavi sürecine büyük katkılar sağlamaktadır. Bu alanda en çok öne çıkan iki cihaz, Lokomat ve Exoskeleton (dış iskelet) sistemleridir. Her ikisi de yürüme yetisini yeniden kazandırmak amacıyla tasarlanmıştır, ancak kullanım alanları, mekanizmaları ve hasta ihtiyaçlarına göre önemli farklılıklar taşırlar.

Bu yazıda Lokomat ve Exoskeleton cihazlarının ne olduğu, nasıl çalıştığı ve hangi hastalar için uygun olduğu gibi konuları detaylı alt başlıklarla ele alıyoruz.

Lokomat Nedir ve Nasıl Çalışır?

Lokomat, hastanın alt ekstremitesine (bacaklarına) bağlı motorlu kollar aracılığıyla yürüme hareketini taklit eden robot destekli bir yürüyüş sistemidir. Cihaz, bir yürüyüş bandı üzerinde çalışır ve hastayı askı sistemine bağlayarak dik pozisyonda tutar.

Lokomat:

• Yürüme paternini bilgisayarlı sistemle analiz eder ve yönlendirir.
• Hastanın hareket kapasitesine göre pasif, aktif yardımlı veya aktif modda kullanılabilir.
• Tekrarlayıcı hareketlerle nöroplastisiteyi (beynin kendini yeniden yapılandırma yetisi) uyarır.

Exoskeleton Nedir ve Nasıl Çalışır?

Exoskeleton (dış iskelet), kullanıcının vücuduna giydirilen ve dışarıdan destek sağlayan bir robotik yürüme cihazıdır. Lokomat’tan farklı olarak sabit değildir, taşınabilir yapıdadır ve hasta doğal zemin üzerinde yürüyebilir.

Exoskeleton:

• Kalça, diz ve ayak bileğine motorize destek sağlar.
• Bireyin gövdesine kemerlerle sabitlenir.
• Kullanıcının kas gücüne göre ayarlanabilir destek sunar.
• Kontrollü şekilde adım atmayı teşvik eder.

Kullanım Alanları ve Uygunluk Kriterleri

Terapi Sürecine Etkileri

Her iki cihaz da yürüme fonksiyonlarını geri kazandırmak için kullanılır. Ancak farklı avantajlar sunarlar:

• Lokomat, erken dönemde yürüyüş eğitimine başlamak isteyen, kas gücü düşük hastalarda kullanılır.
• Exoskeleton, kas gücü gelişmiş ve denge kontrolü olan bireylerde daha doğal ve aktif bir yürüyüş sağlar.

Lokomat yoğun tekrarla yürüme desenini öğretir, Exoskeleton ise gerçek dünya koşullarında hareket etmeyi destekler.

Taşınabilirlik ve Günlük Yaşama Entegrasyon

Lokomat sabit bir cihazdır. Sadece klinik ortamda, yürüyüş bandı üzerinde kullanılır. Exoskeleton ise taşınabilir bir sistemdir ve hastanın evde, hastane dışında veya açık alanlarda kullanımına uygundur.

Exoskeleton’un bu özelliği, sosyal hayata katılımı artırmakta ve hastanın özgüvenini geliştirmektedir.

Güvenlik ve Denge Faktörü

• Lokomat, askı sistemine sahip olduğu için özellikle denge problemi yaşayan ve yürüme yetisini yeni kazanan hastalarda güvenlidir.
• Exoskeleton ise daha fazla aktif kontrol ve denge gerektirir. Bu nedenle belirli derecede kas gücü ve bilişsel farkındalık gerekir.

Hedefe Yönelik Rehabilitasyon Yaklaşımları

• Lokomat, kas kontrolü az olan bireylerde yürüme eylemini öğretmek için kullanılır.
• Exoskeleton, yürüme becerileri gelişmiş ancak destekle daha iyi performans gösteren hastalar için uygundur.

Her iki sistemin de nörolojik hastalıklarda tedaviye olumlu etkileri bilimsel çalışmalarla kanıtlanmıştır.

Lokomat ve Exoskeleton’un Psikolojik Etkisi

• Lokomat ile yürümeye başlamak, hastada “yeniden harekete geçme” duygusunu uyandırır.
• Exoskeleton ile hastalar “dışarıda yürüyebilme” hissini deneyimler, bu da sosyal hayata yeniden katılma isteğini artırır.

Her iki cihaz da tedavinin sadece fiziksel değil, ruhsal yönlerini de olumlu etkiler.

Hangi Cihaz Ne Zaman Tercih Edilmelidir?

• Felç sonrası erken dönemde, hastanın kas gücü düşükse ve yatar pozisyondayken Lokomat ilk tercihtir.
• Kas gücü ve denge geliştiğinde, hasta ayağa kalkıp adım atabilecek duruma geldiğinde Exoskeleton’a geçiş yapılabilir.

Cihaz seçimi hastanın bireysel özellikleri, hastalığın evresi ve terapötik hedeflere göre uzman ekip tarafından belirlenmelidir.

Sonuç olarak,

Lokomat ve Exoskeleton, robotik rehabilitasyonun iki farklı ancak birbirini tamamlayan cihazıdır. Lokomat daha kontrollü, sistemli ve yoğun tekrarlarla beyin-kas iletişimini güçlendirirken; Exoskeleton doğal ortamda hareketi teşvik eder ve fonksiyonel bağımsızlığı artırır.

Web sitemiz ya da telefon numaramız aracılığı ile bizlere ulaşabilir ve bilgi alabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz!