Felç (inme), beyindeki damarların tıkanması ya da kanaması sonucu ortaya çıkan, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen nörolojik bir durumdur. Bu tablo; hareket kaybı, kas gücü azalması, denge ve koordinasyon bozukluğu gibi çeşitli motor fonksiyon bozukluklarıyla birlikte gelir. Felçli bireylerin en büyük hedefi yeniden yürüyebilmektir. Bu hedefe ulaşmada klasik fizik tedavi uygulamalarına ek olarak robot destekli yürüme cihazları, yani Lokomat, umut verici sonuçlar sunmaktadır.
Bu yazıda Lokomat ile felç tedavisinin nasıl uygulandığını, kimler için uygun olduğunu, sağladığı bilimsel ve klinik faydaları detaylı başlıklarla ele alacağız.
Felç (İnme) Nedir?
Felç, beyne giden kan akışının kesilmesi (iskemik inme) veya beyin kanaması (hemorajik inme) nedeniyle beynin bir bölgesinin hasar görmesiyle oluşur. Bu durum, özellikle vücudun bir tarafında hareket kaybına yol açar. Beyindeki motor merkezler etkilendiği için:
- Kas gücü azalır
- Koordinasyon bozulur
- Denge kaybı yaşanır
- Adım atma yetisi kaybedilir
- Yürüyüş paternleri bozulur
Felç sonrası erken ve yoğun bir rehabilitasyon süreci, bu etkilerin geri döndürülmesinde çok kritiktir.
Lokomat Nedir? Felç Tedavisinde Neden Tercih Edilir?
Lokomat, felç gibi merkezi sinir sistemi hastalıklarında yürüme eğitimi amacıyla kullanılan, dış iskelet destekli robotik bir cihazdır. Kalça ve diz eklemlerini hareket ettiren robot kolları, hastanın bacaklarını doğru yürüyüş paternine göre yönlendirir. Askı sistemiyle hastanın vücut ağırlığı desteklenerek güvenli bir yürüyüş sağlanır.
Felç tedavisinde Lokomat’ın avantajları:
- Yürüyemeyen hastaları erken dönemde ayağa kaldırır
- Hatalı yürüyüş kalıplarının gelişmesini engeller
- Sinir sisteminde yeniden öğrenmeyi (nöroplastisiteyi) teşvik eder
- Kas gücünü ve koordinasyonu artırır
- Denge kontrolünü geliştirir
- Moral ve motivasyonu yükseltir
Lokomat ile Yürüme Eğitimi (Gait Training) Nasıl Yapılır?
Felç sonrası yürüyüşü yeniden öğretmek için doğru hareketlerin yüksek tekrarla yapılması gerekir. Lokomat, bu süreci otomatikleştirerek fizyoterapistten bağımsız, sistemli bir yürüme eğitimi sağlar.
Tedavi adımları:
- Cihaz ayarı: Hasta, boyuna ve bacak uzunluğuna göre cihaza entegre edilir
- Askı sistemi: Vücut ağırlığı %10–100 oranında desteklenir
- Egzersiz modları: Pasif, destekli veya aktif yürüyüş modları seçilir
- Yürüyüş uygulaması: Dış iskeletle bacaklar doğru paternle hareket ettirilir
- Geri bildirim: Görsel ekranlarla hastanın ilerlemesi anlık olarak gösterilir
- Performans takibi: Sistem verileri kaydeder, gelişim haftalık olarak izlenir
Lokomat ile gait training, hem fiziksel hem de bilişsel süreçleri aktive eder.
Lokomat Felçli Hastalarda Ne Zaman Uygulanmalıdır?
Felç sonrası ilk 3 ay, nöroplastisite açısından en verimli dönemdir. Lokomat gibi robot destekli terapilere bu dönemde başlanması, beyin ve omurilik arasındaki yeni bağlantıların daha kolay kurulmasını sağlar.
Erken dönemde Lokomat’ın faydaları:
- Kas atrofisini önler
- Eklem sertliklerinin gelişmesini engeller
- Denge kaybına bağlı düşme riskini azaltır
- Kas belleğini tekrar oluşturur
- Psikolojik destek sağlar
Geç dönemde de Lokomat faydalı olabilir, ancak en iyi sonuçlar erken başlanan, düzenli robotik tedavilerle elde edilir.
Lokomat ile Tedavi Kimler İçin Uygundur?
Felç sonrası Lokomat tedavisi, belirli koşulları sağlayan bireylerde başarıyla uygulanabilir.
Uygun hasta profili:
- Alt ekstremitelerde tam felç ya da kısmi güç kaybı olanlar
- Ayakta destekle durabilen ya da pasif hareketlere uyum sağlayabilenler
- Bilinç açık olan ve verilen komutlara yanıt verebilen hastalar
- Kalça ve diz eklemlerinde hareket kısıtlılığı olmayan bireyler
- Spastisite seviyesi kontrol altında olanlar
Bilimsel Araştırmalar Lokomat’ın Etkisini Destekliyor mu?
Evet. Lokomat, bilimsel çalışmalarda özellikle inme sonrası yürüme hızı, adım uzunluğu, denge ve yürüme simetrisinde belirgin iyileşme sağladığı gösterilmiş bir cihazdır.
Bulgulara göre:
- Lokomat kullanan hastalarda yürüme hızı ortalama %30 artar
- Denge testlerinde anlamlı gelişme görülür
- Spastisite seviyesi azalır
- Adım uzunluğu ve simetrisi belirgin şekilde iyileşir
- Kas gücü ve yürüme süresi artar
Bu veriler, Lokomat tedavisinin felçli bireylerde klasik fizik tedaviyi tamamlayıcı ve hızlandırıcı bir rol oynadığını göstermektedir.
Lokomat’ın Psikolojik ve Sosyal Etkileri
Yürümek yalnızca fiziksel değil, duygusal ve sosyal bir deneyimdir. Felç sonrası hastalar çoğu zaman hayattan kopma, depresyon, yetersizlik hissi gibi psikolojik sorunlar yaşar. Lokomat ile yeniden adım atmak:
- Özgüveni artırır
- Bağımsızlık hissi kazandırır
- Depresyonu azaltır
- Sosyal yaşama katılımı destekler
Bu da genel yaşam kalitesine doğrudan yansır.
Sonuç olarak,
Felç sonrası yürüyememek, birçok bireyin en büyük kaybıdır. Ancak teknolojiyle desteklenen fizik tedavi yaklaşımları, bu kaybı geri kazandırmak için büyük bir fırsattır. Lokomat, bilimsel temelli, kontrollü, güvenli ve yüksek tekrarlı egzersizlerle felçli bireylerin yeniden yürümesini mümkün kılar.
Fizik Tedavi İstanbul Merkezi olarak Lokomat sistemini, insan merkezli bir yaklaşımla harmanlıyor, hastalarımıza yeniden yürümek için umut ve çözüm sunuyoruz.
Bizlere web sitemiz ya da telefon numaramız aracılığıyla ulaşabilir, detaylı bilgi alabilirsiniz.