Gelişimsel bozukluklar, çocuğun motor yeteneklerini ve denge ve koordinasyon becerilerini etkileyen, bu becerilerin gecikmesine neden olan nörolojik ya da genetik kökenli sorunlardır. Bu gelişmelerin gecikmesi ya da sorunlu olması, kişinin günlük yaşamdaki bağımsızlığını ve yaşam kalitesini olumsuz etkiler.

Fizik tedavi ve rehabilitasyon, bu bozukluklarda doğrudan rol almaktadır. Rehabilitasyon süreci boyunca çocuğun kas gücü, esnekliği, dengesi ve ince motor becerilerine odaklanılır. Çocuğun kas gücü arttırılır, dengesi geliştirilir ve ince motor becerileri iyileştirilir. Özellikle erken yaşta başlanılan fizik tedavi, çocuğun kas-sinir sisteminin doğru gelişmesine büyük katkı sağlar. Bu yazımızda gelişimsel bozukluklar ve fizik tedavi yöntemlerinden bahsedeceğiz.

Gelişimsel Bozukluk Nedir?

Gelişimsel bozukluklar, çocukluk döneminde ortaya çıkan ve kas-iskelet sisteminin normal gelişimini etkileyen nörolojik, genetik veya çevresel faktörlerden kaynaklanan durumlardır. Bu bozukluklar motor becerilerde gecikmelere, kas zayıflığına, denge kaybına ve hareket kısıtlılığına neden olabilir.

Gelişimsel Bozuklukların Belirtileri

  • Kas güçsüzlüğü ve denge problemleri
  • Hareketlerde yavaşlık ve motor gelişimde gecikme
  • Yürüme, oturma ve koşma gibi becerilerde zorluk
  • Skolyoz, kifoz gibi duruş bozuklukları
  • Kas sertliği veya kas tonusunda gevşeklik (hipotoni)

Gelişimsel bozuklukların şiddeti ve seyri bireyden bireye farklılık gösterebilir. Fizik tedavi ile kas-iskelet sistemini destekleyerek çocuğun hareket yeteneğini geliştirmek mümkündür.

Gelişimsel Bozukluklarda Fizik Tedavinin Önemi

Gelişimsel bozukluklara sahip çocuklar, kas güçsüzlüğü, postür bozuklukları ve hareket kısıtlılığı nedeniyle fizik tedaviye ihtiyaç duyar. Fizik tedavi sayesinde çocuğun motor becerileri desteklenir, kas gücü artar, duruş bozuklukları giderilir ve ince motor becerileri gelişir. Ayrıca erken dönemde başlanan fizik tedavi, çocuğun hareket kabiliyetini maksimize ederek sosyal hayata daha kolay adapte olmasını sağlar.

Fizik Tedavi Gerektiren Gelişimsel Bozukluklar

Fizik tedavi, hareket ve motor gelişimi etkileyen birçok gelişimsel bozuklukta uygulanabilir. Bunlardan bazıları ise şöyle sıralanabilir:

  1. Serebral Palsi (SP): Doğum öncesi veya doğum sırasında beynin bazı merkezlerinin hasar alması sonucu ortaya çıkan, hareket, denge, konuşma ve zihin gibi birçok yeteneği etkileyen ciddi bir nörolojik sorundur. Kas sertliği, dengesizlik, hareket kısıtlılığı gibi semptomlara neden olabilir. Fizik tedavi, çocuğun kas tonusunu düzenlemeye ve hareket kabiliyetini artırmaya yardımcı olur.
  2. Konjenital Miyopati: Doğumsal ve genetik bir kas hastalığıdır. Kasların yapısının bozulmasından dolayı kas güçsüzlüğüne neden olur. Kas gücünü arttırmak ve eklem hareket açıklığını korumak için fizik tedavi uygulanır.
  3. Down Sendromu: Kromozom sayısındaki fazlalık nedeniyle ortaya çıkan genetik bir bozukluktur. Kas tonusu düşük olduğu için hareket gecikmeleri ve denge sorunları görülebilir. Denge ve koordinasyonu geliştirmek için fizik tedavi gereklidir.
  4. Düşük Kas Tonusu (Hipotoni): Kasların normalden daha gevşek olması nedeniyle çocuklar geç oturur, geç yürür. Kasları güçlendirmek ve duruşu desteklemek için egzersizler uygulanır.
  5. Skolyoz ve Duruş Bozuklukları: Omurga eğrilikleri çocukluk döneminde fark edilirse fizik tedavi ile düzeltilebilir. Egzersizler ve duruş eğitimleri ile skolyozun ilerlemesi yavaşlatılır.

Gelişimsel Bozukluklarda Uygulanan Fizik Tedavi Yöntemleri

Fizik tedavi süreci, çocuğun yaşına ve ihtiyaçlarına göre değişiklik göstermektedir. Her rahatsızlık ve çocuk için kişisel olarak programlar hazırlanmaktadır. Genel olarak uygulanan fizik tedavi yöntemlerini şöyle sıralayabiliriz :

  • Denge ve Koordinasyon Egzersizleri: Kas kontrolünü artırmak için özel denge tahtaları, egzersiz topları kullanılır. Çocuğun stabilitesini artırarak günlük hareketleri daha rahat yapmasını sağlar.
  • Yürüme Eğitimi: Robotik yürüme cihazları ve destekleyici ortezler ile yürüme mekanizması geliştirilir. Ayakta durma eğitimi ile duruş düzeltilir ve omurga sağlığı korunur.
  • Kas Güçlendirme Egzersizleri: Düşük dirençli ve güvenli egzersizler ile kas gücü artırılır. Çocuğun motor becerilerini zorlamadan fonksiyonel gelişim desteklenir.
  • Oyun Terapisi: Çocukların fizik tedaviye aktif katılımını sağlamak için oyun bazlı aktiviteler uygulanır. Hareket ve denge çalışmaları eğlenceli bir şekilde öğretilir.
  • Robotik Rehabilitasyon: Robotik yürüme seansları ile motor beceriler daha hızlı gelişir.

Aileler İçin Günlük Yaşam Önerileri

Ailelerin çocuklarının fizik tedavi sürecini desteklemeleri büyük önem taşır,

  • Evde egzersizlerin düzenli yapılması sağlanmalıdır.
  • Çocuğun duruşu ve hareketleri dikkatle gözlemlenmelidir.
  • Fizyoterapist ile düzenli iletişim halinde olunarak gelişim takip edilmelidir.
  • Çocuğun sosyal hayata katılımı teşvik edilmelidir.

Sonuç olarak,

Gelişimsel bozukluklarda fizik tedavi, çocukların hareket kabiliyetini artırmak ve bağımsızlıklarını desteklemek için hayati önem taşır. Fizik tedavi ile kas gücü arttılır ve motor gelişim desteklenir. Denge ve koordinasyonu geliştirerek çocuğun günlük yaşam becerilerini iyileştirir. Fizik Tedavi İstanbul Merkezi olarak, gelişimsel bozukluğu olan çocuklara özel rehabilitasyon programları sunuyoruz. Daha fazla bilgi almak ve randevu işlemleri için bizimle web sitemiz ya da telefon numaramız üzerinden iletişime geçebilirsiniz.

SIKÇA SORULAN SORULAR

1. Gelişimsel bozukluklarda fizik tedavi neden gereklidir?
 Fizik tedavi, kas gücünü artırmak, hareket yeteneğini geliştirmek ve çocuğun bağımsız hareket edebilmesini sağlamak için gereklidir. Ayrıca denge, koordinasyon ve duruş bozukluklarını düzelterek ilerleyen yaşlarda oluşabilecek kas-iskelet problemlerini önlemeye yardımcı olur.

2. Fizik tedavi gelişimsel bozukluğu tamamen tedavi eder mi?
 Fizik tedavi, hastalığı tamamen ortadan kaldırmaz, ancak çocuğun fiziksel fonksiyonlarını maksimum seviyeye çıkararak daha bağımsız bir yaşam sürmesine yardımcı olur.

3. Gelişimsel bozukluklarda fizik tedaviye ne zaman başlanmalıdır?
 Fizik tedaviye ne kadar erken başlanırsa, çocuğun motor gelişimi o kadar iyi desteklenir. Bebeklik döneminde bile erken müdahale programları ile kas ve sinir sistemi gelişimi hızlandırılabilir.