Modern yaşamın getirdiği hareketsizlik, uzun süreli masa başı çalışmaları ve teknolojik cihazlara bağımlılık, duruş bozukluklarını çocukluk çağında bile yaygın hâle getirmiştir. Duruş (postür) bozuklukları sadece estetik bir problem değil; uzun vadede omurga sağlığı, solunum, denge ve kas iskelet sistemi üzerinde ciddi etkiler oluşturabilir. Fizyoterapi ise bu sorunların erken tanısı ve kalıcı çözümünde en etkili yöntemlerden biridir.

Duruş Bozukluğu Nedir?

Duruş bozukluğu, vücudun ayakta durma, oturma ya da hareket hâlindeki pozisyonunun idealden sapmasıdır. Omurganın normal eğrilikleri korunmadığında ya da vücut ağırlığı doğru dağılmadığında postüral bozukluk ortaya çıkar.

Çocuklarda duruş bozukluğu genellikle fark edilmesi zor bir süreçle başlar. Aileler bu durumu çocuğun kambur durması, bir omzunun diğerinden düşük olması, kalçaların asimetrik görünmesi gibi belirtilerle fark eder.

Çocuklarda En Sık Görülen Duruş Bozuklukları

Duruş bozukluklarının çocuklarda birçok farklı tipi vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:

● Kifoz (Kamburluk)

Omurganın sırt bölgesinde aşırı eğrilik olmasıdır. Genellikle masa başında uzun süre eğik oturma alışkanlıklarıyla gelişir.

● Lordoz

Bel bölgesindeki içe doğru eğriliğin fazla olmasıdır. Karın kaslarının zayıflığı ve dengesiz kas gelişimi bu durumu tetikler.

● Skolyoz

Omurganın yana doğru eğilmesiyle oluşur. Hafif formlar sadece duruş bozukluğu şeklinde başlarken, ilerleyen vakalarda kalıcı şekil bozukluğu gelişebilir.

● Düz Sırt (Flat back)

Omurgadaki doğal eğriliklerin kaybolmasıyla ortaya çıkar. Denge bozukluklarına ve kas yorgunluğuna neden olabilir.

Duruş Bozukluklarının Nedenleri Nelerdir?

Çocuklarda duruş bozuklukları çoğunlukla yaşam tarzı kaynaklı olsa da bazı tıbbi nedenlere de dayanabilir:

  • Uzun süre yanlış pozisyonda oturma
  • Ağır sırt çantası taşıma
  • Egzersiz eksikliği
  • Kas dengesizlikleri
  • Hızlı boy uzaması
  • Görme veya işitme problemleri
  • Nörolojik ya da ortopedik hastalıklar (CP, DMD, Spina Bifida vb.)

Bu nedenlerin birçoğu doğru fizyoterapi müdahalesiyle kontrol altına alınabilir.

Fizyoterapide Duruş Bozukluklarının Değerlendirilmesi

Tedavi süreci çocuğun detaylı değerlendirilmesiyle başlar. Bu değerlendirme:

  • Postür analizi
  • Skolyoz açısı ölçümü
  • Kas kuvveti ve esnekliği testi
  • Denge ve koordinasyon testleri
  • Yürüme analizi
    gibi uygulamaları içerir.

Bu değerlendirmeler sayesinde çocuğun ihtiyaçlarına özel tedavi planı oluşturulur.

Duruş Bozukluklarında Kullanılan Fizyoterapi Yöntemleri

● Postüral Düzeltme Egzersizleri

Çocuğun omurga farkındalığını artırmak ve doğru duruşu öğretmek amacıyla yapılan özel egzersizlerdir. Ayna karşısında yapılan aktiviteler, çocuklarda görsel farkındalık oluşturur.

● Germe ve Kuvvetlendirme Egzersizleri

Kısa ve gergin kaslar esnetilirken, zayıf kaslar kuvvetlendirilir. Özellikle sırt, karın ve kalça kaslarının dengeli çalışması sağlanır.

● Nefes Egzersizleri

Duruş bozukluklarında solunum kasları da etkilenebilir. Diyafram ve göğüs kafesi hareketliliği artırılarak daha doğru bir nefes paterni oluşturulur.

● Denge ve Koordinasyon Eğitimi

Skolyoz gibi durumlarda dengenin sağlanması önemlidir. Fizyoterapistler, denge tahtası ve çeşitli proprioseptif aktivitelerle çocuğun denge yetisini geliştirir.

● Schroth Terapisi

Skolyoz tedavisinde özel olarak uygulanan üç boyutlu egzersiz yöntemidir. Özellikle eğrilik derecesi yüksek çocuklarda kullanılır.

Teknoloji Destekli Yaklaşımlar 

Günümüzde duruş bozukluğu tedavisinde robotik cihazlar ve dijital analiz teknolojileri büyük kolaylık sağlamaktadır. Merkezimizde kullanılan bazı uygulamalar:

  • Dijital postür haritalama sistemleri ile çocuğun omurga eğrilikleri hassas şekilde ölçülür
  • Robot destekli denge cihazları ile çocukların dik durma süresi ve gövde kontrolü geliştirilir
  • Oyunlaştırılmış egzersiz sistemleri ile motivasyon artırılır ve süreklilik sağlanır

Bu teknolojiler hem terapi sürecini daha etkili hem de çocuklar için daha eğlenceli hâle getirir.

Aile Katılımının Önemi

Duruş bozukluklarının tedavisinde çocuğun aile ortamında da desteklenmesi şarttır. Fizyoterapistler aileye:

  • Günlük yaşamda dikkat edilecek duruş pozisyonlarını
  • Evde yapılabilecek egzersizleri
  • Okul çantası, masa ve sandalye düzenlemelerini
    öğretir.

Bu sayede çocuğun terapi dışında da postüral farkındalığı artar ve kazanımlar kalıcı olur.

Fizyoterapi Ne Kadar Süre Uygulanmalı?

Duruş bozukluklarının tedavi süresi çocuğun yaşına, bozukluğun türüne ve şiddetine göre değişir. Hafif durumlarda 6-8 haftalık programlar yeterli olurken, skolyoz gibi yapısal bozukluklarda daha uzun ve düzenli takip gerekebilir.

İdeal süreç:

  • Haftada 2-3 seans fizyoterapi
  • Günlük 15-20 dakikalık ev egzersizleri
  • 1-3 ayda bir postüral değerlendirme ile sürecin izlenmesi şeklindedir.

Sonuç olarak,

Duruş bozuklukları çocuklarda yalnızca fiziksel değil, psikososyal etkiler de yaratabilir. Öz güven kaybı, hareketten kaçınma ve kronik ağrılar bu durumun sonucunda gelişebilir. Fizyoterapi ile erken yaşta yapılan müdahaleler sayesinde çocuklar sadece daha dik değil, aynı zamanda daha sağlıklı bir gelecek inşa eder.

Çocuğunuzun postürünü birlikte değerlendirelim. Randevu ve ayrıntılı bilgi için Fizik Tedavi İstanbul Merkezi’mizle iletişime geçebilirsiniz.